Trái tim văn hóa – Cửa ngõ lịch sử của Sài Gòn
1. Sáp Nhập 2025 & Lịch Sử Hình Thành
1.1. Sáp Nhập 2025: Từ 5 Phường Cũ Thành 1
Theo Nghị quyết 1685/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2025, Phường Khánh Hội mới được hình thành trên cơ sở sáp nhập các đơn vị hành chính sau:
- Phường 8 – Khu vực trung tâm với nhiều cơ quan hành chính
- Phường 9 – Vùng dân cư đông đúc ven kênh
- Phường 15 – Khu vực cảng biển và thương mại
- Một phần phường 2 – Vùng giáp kênh Bến Nghé về phía Tây
- Một phần phường 4 – Khu vực nối liền với trục giao thông chính
Việc sáp nhập này nhằm tinh gọn bộ máy hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, và tạo điều kiện cho phát triển đồng bộ hạ tầng khu vực. Phường Khánh Hội mới có diện tích khoảng 1,07 km² với dân số khoảng 94.507 người, trở thành phường có quy mô dân số lớn nhất trong ba phường mới của Quận 4.
Trụ sở UBND: 85-87 Tân Vĩnh, Phường Khánh Hội, TP.HCM
Trụ sở Công an: 71 Tôn Đản, Phường Khánh Hội, TP.HCM
Diện tích: 1,07 km²
Dân số: Khoảng 94.507 người (2025)
1.2. Nguồn Gốc Tên Gọi & Lịch Sử
Tên gọi “Khánh Hội” không phải là điều mới mẻ đối với người Sài Gòn. Khánh Hội là tên một làng cổ có từ thời Gia Long dưới cải tên đầy đủ là Phụ Đình Phước Khánh Hội thôn. Trong danh sách xã thôn lập năm 1836 dưới triều Minh Mạng, tên gọi được gọn lại là Khánh Hội thôn.
Vị trí của làng Khánh Hội xưa nằm ở trung tâm khu vực Quận 4 ngày nay, phía nam hai thôn Tây Vĩnh và Vĩnh Khánh. Khi người Pháp đánh chiếm Bến Nghé, dân Khánh Hội phần đông tản cư nơi khác. Sau đó có dân Thiên chúa giáo ở Đà Nẵng theo linh mục Le Febre vào định cư trên phần đất làng Khánh Hội, lập thành làng Tam Hội.
Đầu thế kỷ 20, các làng thuộc Quận 4 ngày nay được nhập vào thành phố Sài Gòn, gộp chung lại thành Hộ 3. Các làng không còn là đơn vị hành chính nữa, tên gọi dần bị quên lãng. Duy chỉ có tên Khánh Hội vẫn được dùng để chỉ cả vùng quận 4 ngày nay, và đặc biệt là khu vực xung quanh cảng Sài Gòn.
Năm 1962, Quận Tư (Quận 4 cũ) chính thức lập phường Khánh Hội, và tên gọi này đã gắn bó với người dân Sài Gòn qua nhiều thế hệ. Đến nay, sau sáp nhập 2025, tên Khánh Hội một lần nữa được chọn để đại diện cho phường mới, thể hiện sự tôn trọng giá trị lịch sử và văn hóa của địa phương.
1.3. Vai Trò Đặc Biệt: Cửa Ngõ Lịch Sử
Phường Khánh Hội sở hữu vị trí địa lý vô cùng đắc địa – nằm ở trung tâm Quận 4, giáp trực tiếp Quận 1 qua kênh Bến Nghé. Đây là “cửa ngõ” quan trọng kết nối Quận 4 với trung tâm thành phố, đồng thời là nơi tập trung nhiều di tích lịch sử có giá trị.
Khánh Hội từng là trung tâm giao thương đường thủy sầm uất của Sài Gòn đầu thế kỷ 20, nơi tập trung Cảng Sài Gòn và các hoạt động thương mại quốc tế. Tên gọi “Khánh Hội” mang ý nghĩa về sự hội tụ và thịnh vượng, phản ánh đúng vai trò của khu vực như một điểm kết nối quan trọng giữa các vùng.
Đặc biệt, Phường Khánh Hội là nơi lưu giữ hai di tích văn hóa – lịch sử vô cùng quan trọng của dân tộc: Bến Nhà Rồng – nơi Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước, và Cầu Khánh Hội – cây cầu quay độc đáo duy nhất của Sài Gòn xưa.
2. Di Tích Lịch Sử – Văn Hóa
2.1. Bến Nhà Rồng – Bảo Tàng Hồ Chí Minh ⭐ Di tích Quốc gia đặc biệt
Nếu có một địa danh mà mỗi người Việt Nam đều biết đến, đó chính là Bến Nhà Rồng. Mình vẫn nhớ lần đầu tiên được thầy giáo dẫn cả lớp đến đây hồi cấp 2, cảm giác xúc động khi đứng trước tòa nhà lịch sử nơi Bác Hồ bắt đầu hành trình 30 năm tìm đường cứu nước.
Lịch sử hình thành: Tòa nhà được xây dựng từ ngày 4 tháng 3 năm 1863 và hoàn thành trong vòng 1 năm, ban đầu là trụ sở của Tổng Công ty Vận tải Hoàng đế (Messageries Impériales) – một trong những công trình đầu tiên do thực dân Pháp xây dựng sau khi chiếm được Sài Gòn.
Nguồn gốc tên gọi: Ngôi nhà được xây dựng với lối kiến trúc phương Tây nhưng trên nóc nhà gắn hai con rồng chầu đầu vào mặt trăng theo mô típ “Lưỡng long chầu nguyệt” – một kiểu trang trí quen thuộc của đình chùa Việt Nam. Chính vì vậy mà người dân gọi là “Nhà Rồng”, và bến cảng kế bên được gọi là “Bến Nhà Rồng”.
Sự kiện lịch sử: Ngày 5 tháng 6 năm 1911, thanh niên Nguyễn Tất Thành (sau này là Chủ tịch Hồ Chí Minh) đã xuống con tàu Amiral Latouche-Tréville làm phụ bếp tại Bến Nhà Rồng, bắt đầu hành trình ra đi tìm đường cứu nước kéo dài 30 năm. Đây là sự kiện mở đầu cho cuộc cách mạng giải phóng dân tộc Việt Nam.
Bảo tàng hiện tại: Sau ngày thống nhất đất nước, Nhà Rồng được giữ lại làm Di tích lưu niệm về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngày 2/9/1979, nơi đây chính thức mở cửa đón khách với tên gọi Bảo tàng Hồ Chí Minh – Chi nhánh TP.HCM.
Bảo tàng có diện tích hơn 1.500 m² với 1 tầng trệt, 2 tầng lầu và 9 phòng trưng bày. Nơi đây lưu giữ hơn 11.000 tư liệu, hiện vật và 3.300 đầu sách chuyên đề về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Các hiện vật được trưng bày theo từng phòng chuyên đề, giúp du khách dễ dàng tiếp cận và tìm hiểu sâu về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Người.
Kiến trúc độc đáo: Tòa nhà kết hợp nét đặc trưng của cả phương Tây và phương Đông, với hành lang bao quanh và mái nhà trang trí theo kiểu lưỡng long chầu nguyệt. Khuôn viên bao gồm 4 khu vực chính: Bảo tàng Hồ Chí Minh, tượng đài Bác, khuôn viên bến cảng và đài phun nước.
Địa chỉ: Số 1 Nguyễn Tất Thành, Phường Khánh Hội (trước đây là Phường 12), Quận 4, TP.HCM
Giờ mở cửa: 7h30 – 11h30 và 13h30 – 17h00 (Thứ Ba đến Chủ nhật)
Giá vé: 25.000 VNĐ/người (khách quốc tế) – Miễn phí cho khách Việt Nam
Điện thoại: (028) 3825 5740 – (028) 3940 1053
Tips từ mình:
- Nên đến vào buổi chiều, khoảng 15h – 17h để ngắm hoàng hôn trên sông Sài Gòn – view rất đẹp
- Gửi túi xách, ba lô ở cổng trước khi vào tham quan
- Tránh nói chuyện to, gây ồn ào trong bảo tàng
- Hạn chế quay phim và chụp hình trong khu vực trưng bày hiện vật
- Có thể kết hợp với du thuyền trên sông Sài Gòn sau khi tham quan
2.2. Cầu Khánh Hội – Cầu Quay Độc Đáo ⭐ Di tích kiến trúc 100+ năm
Cầu Khánh Hội có lẽ là cây cầu có lịch sử độc đáo nhất Sài Gòn. Mỗi lần đi qua cây cầu này, mình lại nhớ đến những câu chuyện mà ông nội từng kể về “cầu quay Khánh Hội” – cây cầu có thể xoay ngang để tàu thuyền qua lại.
Lịch sử 100+ năm: Cầu Khánh Hội được người Pháp xây dựng lần đầu vào năm 1904, gọi là “Le pont tournant” (cầu quay). Tên gọi này dựa theo thiết kế độc đáo – nhịp giữa của cầu có thể quay ngang vào giờ nhất định trong ngày để mở đường cho tàu thuyền qua lại dễ dàng trên kênh Bến Nghé và sông Sài Gòn.
Người Sài Gòn thời đó gọi bằng cái tên thân thuộc là “cầu quay Khánh Hội” hoặc “cầu Bắc Bình Vương”. Đến những năm 1940, cầu được cố định do trên cầu được lắp đặt tuyến đường sắt dẫn đến khu cảng. Sau năm 1954, cầu quay Khánh Hội bị dỡ bỏ để xây mới bằng bê tông.
Cầu hiện đại: Năm 2006, để xây dựng đường hầm sông Sài Gòn (hầm Thủ Thiêm), cầu Khánh Hội lại bị phá dỡ để xây mới cao hơn. Cầu mới được đưa vào sử dụng từ ngày 24 tháng 1 năm 2009 với những thông số kỹ thuật hiện đại:
- Chiều dài: 167 mét
- Chiều rộng: 22 mét
- Làn xe: 4 làn xe cơ giới + 2 làn dành cho người đi bộ (mỗi bên 2m)
- Kết cấu: Bê tông cốt thép vững chắc, có 4 nhịp
- Thiết kế: Dáng cong mềm mại và cách điệu, tạo điểm nhấn thẩm mỹ
Vị trí & vai trò: Cầu bắc qua kênh Bến Nghé, nối đường Tôn Đức Thắng (Quận 1) với đường Nguyễn Tất Thành (Quận 4), nằm ngay trước Bến Nhà Rồng. Đây là một trong 11 cầu trọng yếu trên đại lộ Đông Tây – tuyến đường đẹp và hiện đại nhất của thành phố.
Cầu đóng vai trò là huyết mạch giao thông, kết nối trực tiếp Quận 4 với trung tâm Quận 1, và tiếp tục nối sang Quận 7, huyện Nhà Bè. Nhờ vị trí đắc địa này, cầu Khánh Hội góp phần giảm bớt tình trạng ùn tắc giao thông tại trung tâm thành phố.
Trải nghiệm của mình: Đi trên cầu Khánh Hội, dù đi bộ hay bằng bất cứ phương tiện nào bạn vẫn có cảm giác sảng khoái. Gió từ sông Sài Gòn thổi lên mát rượi, trước mặt và sau lưng là những công trình sừng sững – Cột cờ Thủ Ngữ, Bến Nhà Rồng đầy ắp kỷ niệm, và xa xa là những tòa nhà cao tầng của Quận 1 lung linh ánh đèn vào buổi tối.
Ý nghĩa văn hóa: Cầu Khánh Hội không chỉ là công trình giao thông mà còn là nhân chứng sống của lịch sử, nét đẹp văn hóa khu vực. Từ cầu quay độc đáo thời Pháp thuộc đến cây cầu hiện đại ngày nay, Cầu Khánh Hội đã tồn tại hơn 100 năm, trải qua nhiều thăng trầm cùng con người và thành phố Sài Gòn.
3. Giáo Dục
Phường Khánh Hội được hình thành từ sáp nhập các phường 8, 9, 15 và một phần phường 2, 4, nên kế thừa một hệ thống giáo dục khá đầy đủ từ mầm non đến trung học phổ thông, kể cả trường quốc tế.
3.1. Giáo Dục Mầm Non
Phường có nhiều trường mầm non chất lượng, được nhiều phụ huynh tin tưởng lựa chọn:
- Mầm non Vàng Anh: Trường mầm non quen thuộc, được nhiều phụ huynh lựa chọn nhờ chất lượng ổn định, giáo viên tận tâm
- Mầm non Hoa Phượng: Trường mầm non có cơ sở vật chất tốt, chương trình giáo dục toàn diện
- Các trường mầm non khu vực: Phục vụ tốt nhu cầu giáo dục cho trẻ em trong khu vực
3.2. Giáo Dục Phổ Thông
Hệ thống trường tiểu học và trung học cơ sở tại Phường Khánh Hội khá đồng đều, đảm bảo nhu cầu học tập cho học sinh trong khu vực. Một số trường tiêu biểu:
- Trường THCS Khánh Hội: Một trong những trường trung học cơ sở quen thuộc tại Quận 4
- Trường THPT Nguyễn Trãi: Một trong những ngôi trường THPT lâu năm và nổi bật nhất Quận 4, nằm trên đường Nguyễn Tất Thành, thuộc địa bàn Phường Khánh Hội
- Trường THPT Nguyễn Hữu Thọ: Trường THPT có uy tín tại Quận 4
3.3. Giáo Dục Quốc Tế
Trường Quốc Tế Nam Mỹ (UTS)
Đây là trường quốc tế có tiếng tại Quận 4, cung cấp chương trình học hiện đại từ Tiểu học đến Trung học phổ thông. Trường áp dụng chương trình giáo dục quốc tế, với đội ngũ giáo viên nước ngoài và cơ sở vật chất hiện đại.
Điểm mạnh: Chương trình song ngữ, môi trường học tập quốc tế, cơ sở vật chất tốt, học phí phù hợp với chất lượng giáo dục.
Với lợi thế “có sẵn” mạng lưới trường học đầy đủ và ổn định, phụ huynh tại Phường Khánh Hội có thể yên tâm rằng con em được học tập ngay trong khu vực sinh sống, không có xáo trộn lớn sau khi sáp nhập.
4. Ẩm Thực & Mua Sắm
Phường Khánh Hội không chỉ nổi tiếng về lịch sử mà còn là thiên đường ẩm thực với vô số quán ăn ngon, từ bình dân đến cao cấp. Mình thường hay rủ bạn bè đi “săn” ăn ở khu vực này vào cuối tuần.
4.1. Quán Ăn Đường Phố & Bình Dân
1. Hàng Dương Quán – Quán Ăn Gia Đình
Không chỉ nổi tiếng ở Quận 4, Hàng Dương Quán là địa điểm ăn uống nức tiếng ở TP.HCM. Nơi đây được khách hàng yêu thích bởi đồ ăn ngon, nhân viên phục vụ chuyên nghiệp. Thực đơn đa dạng với các món ăn gia đình đậm đà, phù hợp cho các bữa tiệc sum họp.
Địa chỉ: 229 đường Khánh Hội, Phường Khánh Hội (trước đây Phường 6), Quận 4
Giá tham khảo: 50.000 – 300.000 VNĐ/món
2. Bún Đậu Homemade – Món Miền Bắc Chuẩn Vị
Bún đậu Homemade có không gian thoáng mát, view đẹp nhất nhì ở Quận 4, phong cách trang trí đậm chất hoài cổ. Ngoài phục vụ bún đậu mẹt, quán còn có nhiều món ngon miền Bắc khác như lẩu riêu cua bắp bò, bánh gối, nem… Mình đặc biệt thích không gian quán với màu sơn vàng và phong cách vintage.
Địa chỉ: 104 Hoàng Diệu, Phường Khánh Hội (trước đây Phường 8), Quận 4
Giá tham khảo: 30.000 – 100.000 VNĐ/phần
3. Ốc Thảo – Ốc Tươi Ngon
Quán Ốc Thảo có mặt bằng khá rộng nằm trên phố ẩm thực Vĩnh Khánh. Menu rất đa dạng với các loại ốc như ốc nhung, ốc len đến các loại nghêu, tôm, cua, ghẹ… Ốc của quán luôn đảm bảo tươi ngon, được chế biến theo nhiều công thức mang đến nhiều hương vị khác nhau như xào dừa, xào sả ớt, xào sả tế…
Địa chỉ: 383 Vĩnh Khánh, Phường Khánh Hội (trước đây Phường 8), Quận 4
Giá tham khảo: 100.000 – 165.000 VNĐ/người
4. Phở Mùi 241 – Phở Bắc Chính Gốc
Đến Phở Mùi 241 thưởng thức một bát phở, bạn sẽ cảm nhận được trọn vẹn hương vị phở bắc. Nước dùng trong, vị ngọt tự nhiên của nước hầm xương hòa quyện mùi thơm của gừng, quế. Quán có không gian rộng rãi, sạch sẽ, được trang bị máy lạnh.
Địa chỉ: 241 Tôn Đản, Phường Khánh Hội (trước đây Phường 15), Quận 4
Giá tham khảo: 35.000 – 40.000 VNĐ/tô
4.2. Món Ăn Đường Phố Đặc Trưng
- Flan Quỳnh Hoa: Quán “nức tiếng” với tàu hũ, rau câu flan, panna cotta… Món ăn vừa ngon vừa lạ miệng lại vừa rẻ (5.000 – 15.000 đồng), thu hút rất nhiều học sinh, sinh viên. Địa chỉ: 117 Lô G, Khu tái thiết, Đường Hoàng Diệu, Phường Khánh Hội, Quận 4
- Bánh Tráng Kẹp Dì Hoa: Bánh tráng kẹp trứng mềm, bánh tráng kẹp trứng giòn… là món ăn yêu thích của nhiều bạn trẻ. Địa chỉ: 209/105 Tôn Thất Thuyết, Phường Khánh Hội (trước đây Phường 3), Quận 4
4.3. Nhà Hàng & Café
Khu vực Phường Khánh Hội cũng có nhiều nhà hàng và quán café hiện đại, phục vụ nhu cầu gặp gỡ, họp mặt của người dân và du khách. Đặc biệt khu vực ven sông Sài Gòn có nhiều nhà hàng view đẹp, là địa điểm lý tưởng cho các buổi hẹn hò hoặc tổ chức sự kiện.
Gợi ý từ mình:
- Nên đi vào buổi chiều tối để tận hưởng không khí mát mẻ bên sông
- Các quán ốc thường đông khách vào cuối tuần, nên đặt bàn trước
- Khu vực đường Vĩnh Khánh tập trung nhiều quán ăn ngon
- Có thể kết hợp ăn uống với tham quan Bến Nhà Rồng gần đó
5. Y Tế & Cơ Sở Hạ Tầng
5.1. Y Tế
Phường Khánh Hội có hệ thống y tế cơ bản đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ban đầu cho người dân:
- Trạm Y tế Phường: Cung cấp dịch vụ y tế cơ bản, khám bệnh thường xuyên, tiêm chủng cho trẻ em
- Các phòng khám tư nhân: Nhiều phòng khám đa khoa tư nhân chất lượng tốt
- Gần bệnh viện lớn: Khu vực gần Quận 1 nên dễ dàng tiếp cận các bệnh viện lớn như Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nhi Đồng 1, Bệnh viện Từ Dũ…
5.2. Giao Thông
Phường Khánh Hội sở hữu hệ thống giao thông thuận tiện nhất Quận 4, nhờ vị trí trung tâm và giáp trực tiếp Quận 1:
Các tuyến đường chính:
- Nguyễn Tất Thành: Trục xương sống chạy dọc bờ sông Sài Gòn, kết nối từ Cầu Khánh Hội (Quận 1) đến Cầu Tân Thuận (Quận 7)
- Hoàng Diệu: Đường lớn chạy song song, kết nối các khu vực dân cư và thương mại
- Đường Khánh Hội: Con đường được mở ra sau khi giải tỏa xóm nhà ổ chuột năm 1990
- Tôn Đản: Tuyến đường nội bộ quan trọng
Cầu Khánh Hội: Cây cầu vô cùng quan trọng nối liền Quận 4 với Quận 1, là tuyến giao thông huyết mạch cho việc di chuyển vào trung tâm thành phố.
Xe buýt: Nhiều tuyến xe buýt đi qua khu vực như tuyến 34, 44, 102… giúp kết nối thuận tiện với các quận khác.
5.3. Mua Sắm & Tiện Ích
Khu vực Phường Khánh Hội có nhiều tiện ích phục vụ đời sống người dân:
- Chợ truyền thống: Chợ địa phương phục vụ nhu cầu mua sắm hàng ngày
- Siêu thị mini: Nhiều cửa hàng tiện lợi như Circle K, Family Mart, Co.op Food…
- Ngân hàng & ATM: Các ngân hàng lớn đều có chi nhánh hoặc ATM trong khu vực
- Dịch vụ bưu chính: Bưu điện và các điểm giao nhận hàng
5.4. Bất Động Sản & Giá Nhà Đất
Nhờ vị trí đắc địa giáp Quận 1 và có nhiều di tích lịch sử, giá bất động sản tại Phường Khánh Hội khá cao:
- Nhà phố/nhà riêng: 80 – 150 triệu VNĐ/m² tùy vị trí và mặt tiền
- Chung cư/căn hộ: 30 – 50 triệu VNĐ/m² cho các dự án cũ, 50 – 80 triệu VNĐ/m² cho dự án mới
- Xu hướng: Giá có xu hướng tăng nhờ quy hoạch di dời Cảng Sài Gòn, dự kiến khu vực sẽ được phát triển thành khu du lịch – dịch vụ
Đối tượng phù hợp:
- Người làm việc tại Quận 1 muốn ở gần công sở
- Gia đình trẻ ưa thích vị trí trung tâm, giao thông thuận tiện
- Nhà đầu tư quan tâm đến tiềm năng phát triển du lịch – văn hóa
- Người yêu thích lịch sử – văn hóa, muốn sống gần các di tích
6. Kết Luận
Phường Khánh Hội không chỉ là một đơn vị hành chính mới sau sáp nhập 2025, mà còn là trái tim văn hóa, cửa ngõ lịch sử của Sài Gòn. Từ Bến Nhà Rồng nơi Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước, đến Cầu Khánh Hội – cây cầu quay độc đáo duy nhất, mỗi góc phố ở đây đều mang trong mình những câu chuyện lịch sử đầy cảm xúc.
Với vị trí đắc địa giáp Quận 1, hệ thống giao thông thuận tiện, cùng các tiện ích giáo dục – y tế – mua sắm đầy đủ, Phường Khánh Hội là nơi lý tưởng cho cả sinh sống lẫn đầu tư. Đặc biệt, khi dự án di dời Cảng Sài Gòn được thực hiện, khu vực này hứa hẹn sẽ trở thành điểm đến du lịch – văn hóa mới của thành phố.
Best Review tin rằng Phường Khánh Hội sẽ tiếp tục giữ gìn và phát huy những giá trị lịch sử – văn hóa quý báu, đồng thời phát triển bền vững để xứng đáng là “cửa ngõ” văn minh của Sài Gòn. Nếu bạn chưa có dịp ghé thăm Bến Nhà Rồng hay đi qua Cầu Khánh Hội, hãy dành một buổi chiều cuối tuần để cảm nhận không khí lịch sử đặc biệt của nơi đây nhé!
